عواقب سهمناک خشونت؛ از آزار خانگی تا وحشت سیاسی
خشونت بس: کتاب روانزخم و بهبودی[1] اثر جودیث لویس هرمان، دانشیار بالینی روان‌پزشکی در دانشگاه هاروارد است که تا کنون به زبان‌های چینی، ژاپنی، کره‌ای، عبری، ترکی، یونانی، ایتالیایی، اسپانیایی، دانمارکی، سوئدی، هلندی، آلمانی، مجارستانی، اسلواکیایی، لیتوانیایی، کرواتی، صربی و بوسنیایی ترجمه شده است. برگردان فارسی این کتاب نیز توسط کاوه و سیما بیورانی در سال ۲۰۱۶ منتشر شده است.
این کتاب شامل دو بخش عمده «اختلالات ناشی از روانزخم» شامل ۶ فصل (یک تاریخ فراموش‌شده، وحشت، گسستگی، اسارت، سوءاستفاده از کودکان و یک تشخیص درست) و «مراحل بهبودی» شامل ۵ فصل (ارتباطات شفابخش، ایمنی، به یادآوردن و سوگواری، اتصال مجدد، اشتراکات و خاتمه: گفتمان روانزخم ادامه دارد) است.
نویسنده در بخش سپاسگزاری، موجودیت کتاب حاضر را مدیون جنبش آزادی‌بخش زنان و انگیزه‌ی اصلی فکری آن را یک پروژه‌ی مشترک برای بازکشف مفاهیم ابتدایی رشد طبیعی و روانشناسی غیرطبیعی در زن، مرد و هر دو آنها دانسته است. به گفته‌ی هرمان تجارب روزانه‌ای که بانی تدوین این کتاب شده است با تاسیس «مجموعه‌ی سلامت روان زنان» در سمرویل ماساچوست آغاز شد که آن را خانه فکری خود تعریف می‌کند؛ فضای امنی که در آن ایده‌های زنان می‌تواند نام‌گذاری و تایید شوند. وی همچنین به تجربه‌ی همکاری خود با ماری هاروی مدیر «برنامه‌ی قربانیان خشونت» و دیگر همکاران در بیمارستان کمبریج اشاره می‌کند؛ برنامهای که برای ارائه خدماتی به بازماندگان روانزخم (تروما) در دپارتمان روان‌پزشکی بیمارستان ایجاد شده بود. هرمان تجربه‌ی کار خود با گروه‌های بازماندگان تجاوز خانگی همراه با املی شاتزوف و راهنمایی ژانت یاسن از مرکز بحران تجاوز جنسی در منطقه‌ی بوستون را در نوشتن کتاب موثر می‌داند.
کاوه بیورانی پس از خواندن «روانزخم و بهبودی» در هنگام تحصیل در دوره‌ی دکترا در سال ۲۰۱۳ و درک اهمیت آن، تصمیم گرفت تا به همراه خواهرش کتاب را ترجمه کند. او در مقدمه کتاب می‌نویسد: «من همواره کارهای اجتماعی جسورانه‌ی زنان ایرانی در عرصه‌های هنر، ادبیات و سینما را تحسین کرده‌ام و بسیار از آنان آموخته‌ام. نخستین بار تماشای فیلم دو زن ساخته‌ی تهمینه میلانی، زمانی که جوانی ۱۸ یا ۱۹ ساله بودم چشمم را به میزان دهشت و قساوت در خشونت خانگی و خشونت علیه زنان باز کرد. فیلم اخیر هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند ساخته‌ی پوران درخشنده نیز بار دیگر بی‌دفاع و بی‌پناه بودن کودکان را به یادم آورد؛ فیلمی که با تلنگری می‌خواهد جامعه را از خواب بیدار کند تا آزار جنسی کودکان را جدی بگیرند. با وجود آغاز این فعالیت‌ها، هنوز راه طولانی‌ای در پیش است تا صدای دادخواهی قربانیان خشونت شنیده شود و درک میزان رنج قربانیان در تمام طول عمرشان پس از روانزخم یک ضرورت اجتماعی است».
به گفته کاوه، زمانی که این کتاب برای اولین بار در سال ۱۹۹۲ انتشار یافت، به‌عنوان یک کار پیشگام و نوآورانه موردستایش قرار گرفت. از آن زمان، کتاب هرمان شیوه‌ی فکر کردن را در مورد درمان روانزخم‌ها و قربانیان روانزخم دگرگون کرده است. «روانزخم و بهبودی» سطح جدیدی از ادراک نسبت به مجموعه‌ای مشکلات را به میان آورد که معمولا شخصی در نظر گرفته می‌شد. هرمان تحقیقات پیشگامانه‌ی خود را در زمینه‌ی خشونت خانگی و همچنین در حوزه‌ی گسترده‌ی سربازان جنگ و قربانیان شکنجه گسترش می‌دهد تا شباهت‌های بین روانزخم‌های شخصی مانند تجاوز و روانزخم‌های عمومی مانند جنگ را نشان دهد. این کتاب تجربه‌های فردی را در قاب سیاسی گسترده‌تری قرار می‌دهد، با این استدلال که آسیب‌های روانی را تنها می‌توان در یک زمینه‌ی اجتماعی درک کرد.
مترجمین در پیش‌گفتار کتاب همچنین می‌افزایند «شهادت بر قساوت، ظرفیت و توانایی عظیمی می‌خواهد و این کاری است که اجتماع باید برای اعضای ستم دیده‌اش انجام دهد. ترجمه‌ی این کتاب گامی است در راستای بیداری جامعه برای درک ابعاد قساوت و نیز اعتراف به میزان رنج غیرقابل وصف و پایان‌ناپذیر قربانیان خشونت. این کتاب همچنین می‌تواند به بازماندگان خشونت کمک کند تا بتوانند برای آنچه بر آنها رفته است نامی بیابند و اندکی از میزان آلامشان کاسته شود. آنچه مسلم است این که آگاهی، قدرت را به همراه دارد. آرزو میکنیم با خواندن این کتاب، بازماندگان قساوت، حرکت به سوی اعتماد، امید و بهبودی را آغاز کنند و اجتماع نیز با درکی جدید از قربانیان، گامی به سوی عدالت فردی و اجتماعی بردارد… ».
این کتاب در دنیا از طریق سایت Amazon قابل خریداری است. در حال حاضر مترجمین درحال پیگیری انتشار کتاب در ایران نیز هستند و در صورت توافق با یک ناشر داخلی، کتاب در ایران هم چاپ خواهد شد.
لینک خرید آنلاین کتاب:
https://www.amazon.com/Trauma-Recovery-Aftermath-Violence-Political/dp/0646951769
برای اطلاعات بیشتری درباره‌ی کتاب می‌توانید به صفحه فیس‌بوکی آن مراجعه کنید:
https://www.facebook.com/TraumaAndRecovery
پانوشت:
[1] Recovery & Trauma